Doğanın mucizesi olarak tanımlanan propolis tarihler boyu şifa kaynağı olarak kullanılmıştır. İçeriğindeki bileşenler sayesinde en değerli besinler arasında ola propolis arıların bize sunduğu bir armağan. Peki, gerçekte propolis nedir?
Propolis nedir?
Bitki filizlerinde, tomurcuklarında ve ağaç kabuklarındaki koruyucu reçineyi toparlar. Arı topladığı reçineyi ağzında yumuşatır ve yumuşatırken de salgıladığı bazı enzimler ile reçineyi biyokimyasal değişikliğe uğratır. Balmumu eklediği karışımı pelet haline getirir. Bu organik, yapışkan reçinemsi karışıma propolis denir. Kısacası propolis nedir sorusunun yanıtı; arıların ve bitkilerin beraber oluşturulduğu mucizevi karışımdır.
Propolis Ne işe Yarar?
Arının salgıladıklarıyla biyokimyasal değişime uğrayan reçine propolis haline geldiğinde; güçlü su geçirmeyen, antimikrobiyal, antibakteriyel ve ısı yalıtımı özellikleri olan bir karışım ortaya çıkar. Arı propolisle kovanı kaplayarak kovan için koruyucu bir tabaka oluşturur. Ayrıca diğer yaşam alanlarının iç kısmında da yine bir tabaka şeklinde uygular.
Propolisin kovan için faydaları şunlardır:
Kovanda virüs, mantar, bakteri gibi zararlı canlıların girişini ve çoğalmasını önleyerek koloniyi hastalıklarda koruma,
Hasar gören petek tamir edilmesini sağlamak,
Delik ve çatlakların, kovanın girişinin kapatılmasını sağlayarak böcek, haşere gibi diğer canlıların girişini önlemek,
Peteklerin birbirine yapışmasını ve petek gözlerinin parlatılmasını sağlamak,
Kovan içerisinde ölen canlıların kokuşmasını önlemek,
Hijyenik bir ortam oluşturmak,
Soğuk, yağmur gibi hava olaylarından etkilememesini sağlamak gibi çok önemli faydaları bulunmaktadır.
Propolisin arıların yanında insanlar içinde birçok faydası bulunmaktadır.
Propolis ne işe yarar nasıl kullanılır?
Propolis içerisinde sağlık açısından çok faydalı olan flavonlar, flavonoidler ve flavononlar ile çeşitli fenolik maddeler ve aroma maddeler yer alır. Bunlarla birlikte mineraller, vitaminler, esansiyel ve aromatik yağların bulunduğu 300’e yakın bileşeni bulunmaktadır. Bu içeriği propolisi; antiviral, antibakteriyel, antifungal, antioksidan, antiparazitik gibi özelliklere sahip bir şifa kaynağı yapmaktadır.
Propolisin vücuda sağladığı faydalar şunlardır:
• Vücuttaki zararlı mikroorganizmaları yok etmeye,
• Sindirim sistemi hastalıklarının tedavisine,
• Cildi güzelleştirip, cilt sağlığını korumaya,
• Kalp-damar sağlığını korumaya,
• Dudak, ağız ve boğazda meydana gelen mikrobik hastalıkları, yaralarının tedavisine,
• Bağışıklık sistemini güçlendirmeye,
• Tümör oluşumunu engellemeye,
• Göz sağlığını korumaya,
• Bazı kanser türlerinden korumaya yardımcı olabilmektedir.
Propolisin sağlığa birçok faydasının olmasının yanında tek başına ilaç olarak kullanılmamaktadır. Özellikle hastalık durumlarında öncelikle doktor tavsiyesine uyulmalıdır.
Propolis kovandaki ham haliyle kullanılmaz. Çünkü novanın korunmasını sağlayan propolisin üzerinde; bakteri, böcek, toz gibi maddeler bulunabilir. Bu sebeple bu maddelerden propolisin kovandan alındıktan sonra uygun çözücüler kullanılarak ayrıştırılması gerekmektedir. Ayrıştırma işleminden sonra farklı ürünlerin içine katılarak ya da tek başına tüketilebilmektedir. Propolisin, pastil, şampuan, krem, tablet gibi çok çeşitli alanlarda kullanılabilmektedir. Suda ve yağda çözünen çeşitleri bulunan propolis damla ise yaygın olarak kullanılmaktadır.
Propolisi kimler kullanamaz?
Sağlık açısından birçok faydası olan propolisi bazı kişilerin kullanmaması ya da doktor kontörlünde kullanması önerilmektedir.
Propolisi kullanması tavsiye edilmeyen kişiler:
• Bal alerjisi olan,
• Mide bulantısı yaptığı için alkol ile birlikte,
• Kandaki pıhtılaşmayı azalttığı için en az 2 hafta önce ameliyat olacak kişilerin kullanması önerilmemektedir.
Bununla birlikte;
• Hamile ve emziren kadınların,
• Solunum yolu problemleri olanların mutlaka doktor tavsiyesi ile tüketilmesi önerilmektedir.
Porpolisin her şeyde olduğu gibi yüksek dozda ve uzun süre kullanımı tavsiye edilmemektedir.
