Ülkemiz yüzlerce yıl bereketli topraklarıyla ve iklimiyle birçok çeşitte ürünün yetiştirilebildiği bir yer olmuştur. Dört mevsimin yaşandığı coğrafyamızın her bölgesinde iklim ve toprak yapısı zengin ürün çeşitliliğine sebep olmuştur. Bu yüzden her yöre kendine has ürünleri ile meşhur olmuştur. Özellikle de damak tadına düşkün olanlar en lezzetli ve hakikisini tüketmek için bu ürünlerin kendi bölgesinde üretileni tercih etmekteydi. Ancak artık sağlıklı yaşam için de insanlar bu ürünlere yönelmektedir. Peki, yöresel ürünler alırken nelere dikkat edilmeli?
Sağlıklı Beslenmede Yöresel Ürünlerin Önemi Nedir?
Günümüzde özellikle besinlerin doğallığının bozulması, katkı maddelerinin artması, ilaçlama gibi sebeplerden dolayı hem doğal hem de o yöreye özgü şekilde üretilen ürünleri bulmak zorlaşmıştır. Ayrıca artık sadece damak zevki için değil sağlıklı beslenme için bu ürünlere talep de artmıştır. Ancak bu talebi karşılarken en büyük problemlerden birisi gerçek yöresel ürünleri bulabilmektir.
Bunun için öncelikle yöresel ürünün gerçek tanımı bilmek gerekir. Bu ürünler Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’nde şu şekilde tanımlanmıştır; ” Geleneksel hammaddeler kullanılarak üretilen veya geleneksel bir bileşim ya da geleneksel bir üretim biçimi ile tanımlanan veya doğrudan geleneksel bir üretim biçimine dayanmamakla birlikte, böyle bir üretim tarzını yansıtan işlemlerden geçirilmiş olması nedeniyle aynı kategorideki benzer ürünlerden açıkça ayrılabilen ürünü”
Bu tanımdan anlaşılabileceği gibi yöresel ürünler geleneksel yani doğal hammadde kullanılmış ve geleneksel yöntemler ya da benzeri yöntemlerle elde edilmiş ürünleri kapsamaktadır. Bu da ürüne doğallık katmaktadır. Sağlık açısından da katkısız ve doğal olan ürünler diğer yöntemler ile yetiştirilip üretilmiş ürünlere göre çok daha faydalıdır. Çünkü genetiği ile oynanmış, katkı maddesi eklenmiş, ilaçlanmış vb değişime uğramış besinlerin uzun süre kullanımda zamanla vücutta kanser, hormonal değişiklikler, doğumda anomaliler vb gibi olumsuz etkiler bırakabilmektedir. Yöresel ürünlerin doğallığı bu riskleri taşımamaktadır.
Eskiden yöresel ürünleri alırken akraba, eş, dosttan istenir ya da direkt o yöreye gidilerek alınırdı. Günümüzde pazarlar, yöresel ürünleri satan marketler, büyük süpermarketler vb yerler artık bu ürünlere kolaylıkla ulaşılmasını sağlamaktadır. Ayrıca gelişen teknolojiler ile internet üzerinden de ülkenin diğer ucundaki ürüne ulaşabilirsiniz. Aynı zamanda bu yolla marketlerde olmayan ancak kaliteli ve sağlıklı ürünleri de alabilirsiniz. Bu kadar çok seçeneğin içinden gerçek ve kalitelisini bulmakta zorlanabilirsiniz. Bu yüzden yöresel ürünlerin tercihinde dikkat etmeniz gereken bazı önemli noktalar bulunmakta.
Doğal Gıda Ürünlerinin Tazeliği Nasıl Anlaşılır?
Hangi yöresel ürünü alacaksanız o ürünün gerçekten hangi yöreye ait olup olmadığını araştırmalısınız. Bazen o yöreye ait olmayan ürünlerde de aitmiş gibi gösterilebilmektedir.
Ürünün tadı, kokusu, renginin nasıl göründüğü hakkında detaylı araştırma yapmalısınız. Böylece gerçek olanla olmayanı karşılaştırabilirsiniz. Örneğin zeytinyağı alacaksanız doğal zeytinyağının tadı, rengi, kokusu nasıl olur diye araştırıp alacağınız ürünün de benzer özellikler taşıyıp taşımadığını kontrol edebilirsiniz.
Doğal Gıda Ürünlerini Nerelerden Almalıyız?
Ürünü alacağınız firma hakkında üretim şekli, güvenirliliği, varsa belge ya da sertifikası vb. detaylı bir araştırma yapmalısınız. Genellikle yöresel ürünün yetiştiği bölgede üretim yapan firmaları tercih edebilirsiniz. Ürün ve firma ile ilgili yorumlara bakabilirsiniz. Örneğin badem ya da kekik balı almak istiyorsanız Datça’da bulunan ve hammaddeyi kendi üreten ya da üreticiden direkt taze olarak alabilen bir firmayı tercih edebilirsiniz.
Yöresel ürünler geleneksel ürün olarak da adlandırıldığı için uzun yıllardır bu işi yapan ya da yeni başlayanlarda geleneksel yöntemleri benimsemiş firmaları seçebilirsiniz.
Üretim geleneksel olabilir ancak hijyenik olup olmadığı çok önemlidir. Hijyenik koşullarda üretim yapan profesyonel firmaların ürünlerini tercih etmelisiniz.
Ürünün içeriği, bandrolü vb gibi detayları mutlaka incelemelisiniz. Çok güzel paketlenmiş ve pazarlanmış ancak hiçbir izni olmayan ürünler ciddi anlamda sağlığınız için problem yaratabilir.
Ürünün tazeliğini anlamak zaman zaman zor olabilmektedir. Sebze, meyve ya da balıkta bu daha kolay olurken bal, zeytinyağı gibi ürünlerde yanılma payınız yüksektir. Bu yüzden ürünlerinizi güvenilir bir firmadan almaya dikkat etmelisiniz. Üretim ve son kullanma tarihlerini de kontrol etmelisiniz.
