Scroll Top

Kekik: Mutfaklara Katılan Şifalı Baharat

kekik

Binlerce yıllık geçmişi olan kekik; Asaletin, zenginliğin, cesaretin simgesi olarak antik çağlarda kullanılmıştır. Haçlı seferlerinde savaşa giden askerlere armağan olarak kekik motifli armalar verilmesi, tapınaklar için kekik yakılarak tütsüleme yapılması,  Romalı askerlerin kekik suyuyla yıkanarak güç ve cesaret arttırdığı, evlerde sakinleştirici ve böcek kovucu olarak, Antik Mısır ’da kekiğin mikrop öldürücü, koruyucu özelliği ile mumyalamada kullanılması, Mezopotamya Uygarlığında tedavi için tabletlerde bulunan reçetelerde, Eski Yunan ve Roma ‘da peynirlerin ve alkollü içeceklerin tatlandırılmasında, Avrupa ‘da veba-cüzzam gibi hastalıklardan korunma amacı ile, Orta Çağ Avrupası’nda ve İngiltere ’de romatizma, sindirim problemleri tedavisi ve ağrı kesici olarak, 1. Dünya Savaşı ‘na kadar da yaralanan askerler için kekik yağı antiseptik olarak kullanılmıştır. Bu kadar özel, bu kadar faydalıdır.

Kekik Nedir?

Türkiye florasının üçte birini tıbbi ve aromalı bitkiler oluşturmaktadır. Dünya çapında en yaygın ve en geniş dağılıma sahip olan kekik; Parfüm, uçucu yağ, baharat ve tedavi alanlarında kullanılması en önemli bitkilerden biri olduğunu göstermektedir. Türkiye’de beş çeşidi bulunan kekiğin en büyük özelliği içeriğinde bulunan karvakrol maddesidir. Türkiye ’de bulunan beş cinsin gen merkezinin Türkiye olduğu bilinmektedir.

Genellikle Akdeniz bitkisi olan kekik küçük çiçekleri ve yeşil yapraklarıyla bulunduğu ortama kokusunu yoğun bir şekilde vermektedir. Aromasının en yüksek olduğu zamanda hasat edilmesi sayesinde kurutulduğunda bile aroması yoğun hali ile kalmasını sağlamaktadır.

Kekik Nasıl Yetişir?

Tohumlama yöntemi ile yetiştirilen kekik; Dünyanın her yerinde yetişebilmektedir hatta Sibirya ’nın soğuklarında bile yetişebilen çok yıllık bir bitkidir. En iyi verimini Akdeniz iklimine sahip ılıman, güneşli, orta derece kurak, ılık kış ve güneşli yaz ülkelerinde vermektedir. Sıcaklığı onsekiz derecenin üzerinde olan topraklarda hasattan sonra yeniden filizlenme ve büyüme devamı mümkündür. Köklerinin fazla suda çürüme eğilimi olduğu için sulamaya dikkat edilmelidir. Bir yıl içinde birden fazla hasat yapmak mümkündür. Kuru veya taze tüketim için ilkbahar sonu ve sonbahar başı arası hasat yapılır. Uçucu yağ için hasat edilecekse çiçeklerinin yüzde ellisinin açmış olması gerekmektedir. 

Kekik Türleri Nelerdir?

Dünya üzerinde bir çok çeşidi bulunan kekik türlerinin yanı sıra Türkiye’de birden fazla türü bulunmaktadır. Tarla kekiği, Akdeniz kekiği, yabani kekik gibi bir de;

İzmir Kekiği; İhracatı en fazla yapılan kekik türüdür ve peynir kekiği, bilyeli kekik, taş kekiği, güve kekiği gibi isimleri ile de bilinir. Genelde ilaç sektöründe kullanılır.

İstanbul Kekiği; Kara kekik olarak da bilinen İstanbul kekiği, baharat olarak yemeklerde, bitki çayı yapımında ve bitkileri böceklerden korumak için kullanılır.

Toka Kekiği; Sütçüler kekiği olarak da bilinen toka kekiği, dünya üzerinde sadece Isparta ilinin Sütçüler ilçesinde yetişmektedir ve birçok ülkeye ihracatı da yapılmaktadır.

Dağ Kekiği; Suriye kekiği olarak da bilinen dağ kekiği; Dağlarda ve kayalık bölgelerde doğal olarak yetişmektedir. Yemeklerde baharat olarak, şifasından kaynaklı bitki çayı yapımında kullanılır.

Beyaz Kekiği; Alanya kekiği olarak bilinen beyaz kekiği, içeriğinde bulunan karvakrol maddesinden dolayı bazı hastalıkların tedavisi için yağ formunda kullanılır. Karvakrol; Uçucu bir bileşik olması ile faydalı yağlar arasında bulunmaktadır. Doğal gıda koruyucu, memelilerde yaşlanma geciktirici, antifungal, antimikrobiyal ve akciğer kanserinin tedavisinde kullanılmaktadır.

Kekik Nasıl Saklanır?

En doğru saklama şekli seramik, vakumlu kapaklı kavanozlarda muhafaza etmektir. Buhar, nem, güneş, ışık ve sıcaklıktan korunmalıdır. Daha uzun raf ömrünün olmasını istiyorsanız buzdolabında hava almayacak şekilde muhafaza edebilirsiniz.

Kekik Kullanım Alanları Nelerdir?

Yüksek ve keskin aroma özelliği ve tıbbi faydaları ile ilk çağlardan itibaren tüketilmektedir. İlaç sektöründe, içecek sektöründe, gıda sektöründe, aromaterapi yağ sektöründe, parfüm, kozmetik sektörlerinde, boya ve tekstil sektörlerinde, pest kontrolünde (depolarda bulunan tarım ürünlerini haşerelerden koruma)  kullanılmaktadır. Ayrıca doğal hayvancılık yetiştiriciliğinde solucan düşürücü ve antibiyotik amaçlı yemlerde takviye gıda olarak eklenmektedir.

Kekiğin Besin Değeri Nedir?

Bir çok derde deva olarak bilinen kekiğin besin değerleri; Karbonhidrat, lif, protein, yağ, kolesterol, potasyum, kalsiyum, demir, çinko, fosfor, A vitamini, C vitamini açısından oldukça yüksek değerlerde bulunmaktadır. 

Kekik Faydaları Nelerdir?

Sağlıklı beslenme listesinin takviye edici bitkisel desteği olması ile ister kekik baharatı, ister kekik yağı, ister kekik çayı formunda, keskin kokusu, yoğun aroma özelliğiyle kendi farkını koymaktadır. En çok et yemeklerinde tüketilen kekik, her formunda doğal şifa deposudur.

  • Düzensiz adet problemlerinin ve ağrılarının giderilmesinde,
  • Öksürüğü yatıştırmasında,
  • Stresi ve gerginliği alıp sakinleştirdiği,
  • Virüslere karşı koruyucu kalkan oluşturduğu,
  • Hpv, hepatit, zona virüslerine direnç gösterdiği,
  • Bronşit tedavisinde kullanıldığı,
  • Boğaz enfeksiyonları, boğaz ağrısı gibi üst solunum yollarının sağlığını koruduğu,
  • İştah açtığı,
  • Yağ yakımının hızlanmasını desteklediği,
  • Vücudun ihtiyaç duyduğu enerjiyi ve gücü sağladığı,
  • Bağışıklık sistemini korumaya destek olduğu,
  • Sindirim sistemini koruduğu, 
  • Bağırsak sağlığını desteklediği,
  • Karaciğer fonksiyonlarını iyileştirmede destek olduğu,
  • Romatizma rahatsızlığı olanların kekik yağı uygulaması ile ağrılarını geçirdiğini,
  • Kalp ritmini düzenlediği, kalp sağlığını korunmasını desteklediği,
  • Kan basıncını düşürdüğü,
  • Kanı seyrelttiği,
  • Anemi rahatsızlığını önlemeye yardımcı olduğu,
  • Düzenli kullanımla diş eti sağlığını koruduğu,
  • Antioksidan özelliği ile cilt yaşlanmasını önlediği, kırışıklıkların giderilmesinde yardımcı olduğu,
  • Cilt problemi olan akne, sivilce oluşumunu engellediği, cildin parlak görünümünü sağladığı,
  • Yorgun ciltleri tazelediği ve yorgun cilt oluşumunun önüne geçtiği bilinmektedir.

Datça Köy Ürünleri olarak sizlere önerimiz; Buradaki bilgilerle tek başına hastalık tedavi edilemez, hekiminize danışınız. Bitkisel ürünler İlaç değildir ve tedavi amaçlı kullanılamaz.

Benzer gönderiler

bir yorum bırakın