Asırlardır sofralara lezzet insana sağlık katan bal, günümüzde yine en değerli besinler arasındadır. Arının; çiçeğin, ağacın, bitkinin özünden yaptığı doğanın mucizesi olan bu besin tamamen doğaldır. Ancak günümüzde çeşitli etkenler bu doğallığı bozabilmektedir. Bu sebeple insanlarda “gerçek bal” arayışı ortaya çıkmıştır.
Bu arayışınızda doğal ve gerçek olanını bulabilmeniz için bazı tavsiyeler:
Doğal bal nasıl anlaşılır?
Balın doğallığı konusunda farklı kriterler vardır ve alırken bu kriterlere dikkat edildiğinde gerçek balı ayırt etmeniz kolaylaşacaktır.
Şekerlenir
Sanılanın aksine gerçek bal şekerlenir. İçerisindeki glikoz ve fruktoz miktarına göre şekerlenme oranı değişebilmektedir. Şekerlenmeyen balın içerisinde koruyucu olduğu düşünülebilmektedir. Özellikle marketlerde düşük sıcaklıklarda uzun süre raflarda kalan ve şekerlenmeyen balların doğal olması ihtimali düşüktür.
Balın şekerlenmesi doğallığı açısından tek başına ayırt edici olmayabilir. Çünkü son yıllarda farklı katkı maddeleri kullanılarak balın şekerlenmesi sağlanabilmektedir.
Donar
Her maddenin olduğu gibi balın da bir donma noktası vardır. Sıcaklığın ortalama 14-15 derecenin altına düşmesiyle bal donar. Donmaya başlayan balın akışkanlığı azalarak kavanozun dibine çöker. Balın donması aslında şekerlenmesi anlamına gelmektedir. Donan bal direkt ateşte değil benmari usulüyle ısıtılmalıdır. İçine katkı maddesi konulan bal donmadan ve hiçbir hava koşullarından etkilenmeden uzun yıllar aynı kalabilmektedir. Ancak doğal bal koruyucu içermediği için donar, şekerlenir, erir.
Tadı Ve Kokusu
Gerçek bal tüketenler balın kokusu ve tadını gerçek olmayandan ayırt edebilirler. Gerçek balın kokusu olmaz. Ancak katkılı balda koku olabilmektedir. Yine de sahte bal yapanlar baldaki kokuyu da yok edebilmektedirler.
Gerçek balı yediğinizde ağzınızda şeker tadı bırakmaz. Kısa süre içerisinde ağızdaki tatlı hissi geçer. Ayrıca yenildiğinde genzi yakar.
Renk
Çiçek ve çam ballarının renklerinde farklılıklar bulunabilmektedir. Çam balı daha koyu iken çiçek balı ondan daha açık renkte olabilmektedir. Yine elde edilen çiçek ve bitki florasına göre de değişiklik gösterebilmektedir. Ancak doğal genellikle baldaki renk yoğunluğu sahtelerine göre daha fazladır.
Bunların dışında evde uygulayacağınız farklı yöntemler, balın gerçek olup olmadığını anlamaya yardımcı olabilmektedir.
Bunlar:
Yanma
Gerçek bal yanar. Pamuğa bir parça bal alıp ateşe tuttuğunuzda yanıyorsa muhtemelen gerçek baldır.
Kâğıt Havlu
Balı kâğıt üzerine koyduğunuzda havlu tarafından emilirse katkılı olma ihtimali çok yüksektir.
Tüm bunlar gerçek balı ayırt edebilmeniz için size yardımcı olsa da farklı yöntemler ve maddeler en kesin ve güvenilir sonucu analiz yaptırdığınızda alabilirsiniz. Laboratuvar ortamında analiz edilen balın gerçek olup olmadığı kesin olarak anlaşılmaktadır.
Ilık Su
1 yemek kaşığı balı ılık suya koyup bekletin. Eğer bal çözünmeden kalıyorsa gerçek çözünüyorsa katkılı olduğunu düşünebilirsiniz.
Tüm bunlar gerçek balı ayırt edebilmeniz için size yardımcı olsa da farklı yöntemler ve maddeler en kesin ve güvenilir sonucu analiz yaptırdığınızda alabilirsiniz. Laboratuvar ortamında analiz edilen balın gerçek olup olmadığı kesin olarak anlaşılmaktadır.
Süzme bal alırken yaşanan balın gerçek olup olmadığı problemi petek bal alırken de yine yaşanabilmektedir.
Peki, İyi bir petek bal nasıl anlaşılır?
Petek balı tüketmek istiyorsanız gerçek olup olmadığı ile ilgili peteğin rengi ve şekli size ipucu verebilecektir. Gerçek petek balında genellikle peteğin tamamı düzgün bir şekilde dolmayabilir. Çok düzgün ve hepsi dolu bir petek akla sentetik, katkı maddesi kullanımı, arıların şeker ile beslenmesi gibi farklı ihtimalleri getirebilir. Ayrıca gerçek petek balının rengi açık değil kahverengiye yakın hatta zaman zaman kara olur.
Petek bal neden kahverengi olur?
Arı petek gözlerini aynı zamanda yumurtalarını bırakmak için de kullanmaktadırlar. Yumurtalarını bırakmadan önce de sağlık açısından çok faydalı propolis tabakasıyla ile sterilize etmektedirler. Propolis kovan içindeki ısı ve ışık yerlerini kapatmaya yaramaktadır ve kahverengidir. Peteğin rengi ne kadar kahverengi hatta kara ise arı kovana o kadar çok yavru atılmıştır ve propolis zengin olmaktadır. Adını renginden alan karakovan balı da bu sebeple değerlidir. Bu yüzden gerçek petek balı kahverengi veya daha koyu renkte olabilmektedir.
